Αναθεώρηση της ΒΑΑ για ένα πιο πράσινο και ανθεκτικό μέλλον

Την αναθεώρηση του προγράμματος Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) του δήμου Ιωαννιτών ενέκρινε χθες το δημοτικό συμβούλιο. Στην πρόταση που κατέθεσε στο σώμα ο αντιδήμαρχος Προγραμματισμού, Θωμάς Γιωτίτσας, περιλαμβάνονται 16 παρεμβάσεις πρώτης προτεραιότητας συνολικού προϋπολογισμού 63 εκ. ευρώ.

Η αναθεώρηση της ΒΑΑ, όπως εξήγησε ο κ. Γιωτίτσας, προέκυψε από την ανάγκη ενσωμάτωσης των νέων στρατηγικών σχεδίων, της επικαιροποίησης των οικονομικών δεδομένων καθώς και των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης.

Τα κύρια σημεία της αναθεώρησης, όπως τα παρουσίασε ο αντιδήμαρχος αφορούν κυρίως την στρατηγική προσαρμογή της ΒΑΑ προκειμένου να ενσωματωθούν σχέδια και δράσεις που δεν είχαν ληφθεί υπόψη στην αρχική εκδοχή, ενώ επιβάλλεται να επικαιροποιηθούν συγκεκριμένα ποσά που δεν είχαν υπολογιστεί σωστά λόγω μεταφερόμενων έργων.

Ωστόσο, η  σημερινή διοίκηση του δήμου κατόρθωσε να ενισχύσει το πρόγραμμα με νέα έργα, αναδεικνύοντας τη δική της φιλοσοφία για τις αστικές παρεμβάσεις που θα διαμορφώσουν τον δήμο μας. Με έμφαση στις ολοκληρωμένες αστικές αναπλάσεις, όπως αυτή της Αγίας Μαρίνας, και σε έργα με σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, επιδιώκεται η δημιουργία περισσότερων και καλύτερων δημόσιων χώρων.

Τα έργα επιλέχθηκαν με στόχο την άμεση υλοποίησή τους, δίνοντας προτεραιότητα σε παρεμβάσεις που δεν θα έχουν προβλήματα αδειοδοτήσεων και άλλες καθυστερήσεις.

Προκλήσεις και Προτεραιότητες

Σημαντικό πρόβλημα στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση των έργων μέσω της ΒΑΑ αποτελεί το γεγονός ότι το 50% του προϋπολογισμού είναι ήδη δεσμευμένο από μη ολοκληρωμένα έργα προηγούμενων περιόδων. Έργα δηλαδή που η προηγούμενη διοίκηση του δήμου δεν κατάφερε να ολοκληρώσει στην ώρα τους.

Παράλληλα, η δέσμευση το 30% του προϋπολογισμού να αφορά παρεμβάσεις κλιματικής προσαρμογής, ήταν μια ακόμα δυσκολία η οποία έπρεπε να συνυπολογιστεί στην αναθεώρηση.

Ο κ. Γιωτίτσας ανέφερε ότι η Δημοτική Αρχή επικεντρώνεται στην επίσπευση των μελετών ώστε τα πρώτα έργα να δημοπρατηθούν το 2025.

«Δυστυχώς η μελετητική ωριμότητα που παραλάβαμε από την προηγουμένη δημοτική αρχή είναι μηδενική και εμείς πρέπει τώρα να τρέξουμε για να προλάβουμε τις προθεσμίες», είπε χαρακτηριστικά ο αντιδήμαρχος.

Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη άμεσης επίλυσης προβλημάτων και ενεργοποίησης τεχνικής στήριξης από την Περιφέρεια για την απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων.

«Η πίεση του χρόνου αποτελεί σημαντική πρόκληση», όπως τόνισε ο κ. Γιωτίτσας, καθώς η ολοκλήρωση των έργων και η άμεση βελτίωση των συνθηκών απαιτούν έγκαιρη και αποτελεσματική δράση από την πλευρά της Δημοτικής Αρχής.

Τέλος ο αντιδήμαρχος επισήμανε ότι η δημοτική αρχή προγραμματίζει κι άλλες σημαντικές παρεμβάσεις με χρηματοδότηση από άλλες πηγές, όπως η αναβάθμιση των Στρατιωτικών Φυλακών, η ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων, η ανάπλαση της Δημοτικής Αγοράς Αγίου Νικολάου και η μεταστέγαση του εργοταξίου.

Ο αντιδήμαρχος έργων, Κώστας Γκόγκος, στη δική του τοποθέτηση τόνισε πως η ωρίμανση μελετών είναι το κύριο μέλημα της δημοτικής αρχής σε συνεργασία με τις οικονομικές υπηρεσίες και την αντιδημαρχία προγραμματισμού.

Παράλληλα, αναφέρθηκε στον ποδηλατόδρομο Μάτσικας-Πέραμα, όπου όπως είπε  απομένουν πολλά βήματα για την υλοποίηση του έργου.

Κλείνοντας τη συζήτηση ο δήμαρχος, Θωμάς Μπέγκας, ανέφερε ότι οι αποφάσεις που λήφθησαν για την αναθεώρηση της ΒΑΑ πάρθηκαν μέσα σε καθορισμένα οικονομικά πλαίσια, με βασικό περιορισμό το γεγονός ότι το 50% του συνολικού προϋπολογισμού είναι ήδη δεσμευμένο για υφιστάμενα και μεταφερόμενα έργα.

Ο κ. Μπέγκας υπογράμμισε τη δέσμευση της Δημοτικής Αρχής στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των αστικών παρεμβάσεων, ακολουθώντας τις επιταγές της ΒΑΑ για βιώσιμες και οικολογικά υπεύθυνες επιλογές.

“Το πρόγραμμα αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο, το οποίο μπορεί να αναθεωρηθεί ανάλογα με τις ανάγκες της πόλης και τις προοπτικές της ανάπτυξής της,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Δήμαρχος, επισημαίνοντας ότι η Δημοτική Αρχή προσανατολίζεται σε έργα που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων και ενισχύουν την ανθεκτικότητα της πόλης.

«Με τη δέσμευση για ένα πιο πράσινο και ανθεκτικό μέλλον, η Δημοτική Αρχή Ιωαννίνων συνεχίζει την προσπάθεια για την υλοποίηση παρεμβάσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών και υπηρετούν το όραμα για μια βιώσιμη, σύγχρονη πόλη», κατέληξε.

Τα έργα

Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων ανέρχεται στα 63 εκατομμύρια συμπεριλαμβανομένων των μεταφερόμενων από το προηγούμενο πρόγραμμα όπως είναι ο μεγάλος δακτύλιος.

Τα έργα που εντάσσει στην τροποποιημένη ΒΑΑ η Δημοτική Αρχή είναι τα ακόλουθα:

1 Παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε σχολικές μονάδες του Δήμου Ιωαννιτών με προϋπολογισμό 2.500.000

2 Ανάπτυξη έξυπνης Πλατφόρμας Τοπικής Αυτοδιοίκησης (smart cities)  Ιωαννιτών με προϋπολογισμό 475.312,84

3  Δημιουργία ποδηλατόδρομου Μάτσικα-Πέραμα με προϋπολογισμό 4.000.000,00

4 Ολοκλήρωση μεγάλου δακτυλίου πόλης Ιωαννίνων (Κόμβος Πανηπειρωτικού Σταδίου — Κόμβος Boyιάνου) Β’ φάση με προϋπολογισμό 15.968.804,49

5  Αποκατάσταση και ανάδειξη του οθωμανικού λουτρού στο κάστρο Ιωάννινων σε επισκέψιμο μνημείο με προϋπολογισμό 1.174.284,67

6 Δημιουργία «Κέντρου για το Παιδί» με προϋπολογισμό 1.042.978,04

7  Βελτίωση αστικής κινητικότητας στο Δήμο Ιωαννιτών   Ανακατανομή του οδικού δικτύου της πόλης, με στόχο την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας με προϋπολογισμό 3.000.000,00

8 Ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων Δήμου Ιωαννιτών και μετατροπή τους σε πράσινους “αστικούς χώρους”

ΥΠ1: Δημιουργία πράσινων γειτονιών στον Δήμο Ιωαννιτών (5.000.000 ευρώ).

ΥΠ2: Δημιουργία πράσινων αυλών σε σχολικά συγκροτήματα του Δήμου Ιωαννιτών (3.000.000 ευρώ).

ΥΠ3: Δημιουργία πράσινου χώρου στάθμευσης στο Δημοτικό parking στα Λιθαρίτσια  (2.000.000 ευρώ)

9Ανάδειξη και προστασία Δημοτικού Μουσείου Ιωαννίνων (Ασλάν Τζαμί-Μεντρεσές) στη ΒΑ ακρόπολη του Κάστρου Ιωαννίνων

ΥΠ1: Αποκατάσταση κτηρίου και Επανέκθεση Δημοτικού Εθνογραφικού Μουσείου Ιωαννίνων (Τζαμί Ασλάν Πασά) (3.300.000 ευρώ).

ΥΠ2: Αποκατάσταση Μεντρεσέ, δημιουργία εκθεσιακών χώρων / χώρων πολλαπλών χρήσεων και διαμόρφωση προσβάσεων ΑΜΕΑ (2.700.000 ευρώ).

10 Ανάδειξη της Οθωμανικής Βιβλιοθήκης ως Κέντρο Προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης των Ιωαννίνων με προϋπολογισμό 850.000,00

11  Βιοκλιματική ανάπλαση πλατείας Χατζή με προϋπολογισμό 4.000.000,00

12 Δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων και χώρων στάθμευσης ποδηλάτων με προϋπολογισμό 2.000.000,00

13Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων και εγκατάσταση συστήματος ελέγχου σε κτίρια του Δήμου Ιωαννιτών με προϋπολογισμό 2.000.000,00

14 Ενίσχυση και ανάπτυξη επιχειρήσεων και επαγγελματιών σε κλάδους τοπικής οικονομικής δραστηριότητας για το ψηφιακό μετασχηματισμό με προϋπολογισμό 1.000.000,00

15  Κατασκευή νέου κτιρίου για τη στέγαση της Δημοτικής αγοράς της Αγίας Μαρίνας με εφαρμογή των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού με προϋπολογισμό 7.000.000,00

16 Δημιουργία πολιτιστικής – τουριστικής  διαδρομής στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας μέσω ανάπλασης του αστικού τοπίου

ΥΠ1: Ανάπλαση του αύλειου χώρου του Πνευματικού Κέντρου για τη δημιουργία χώρων αναψυχής και πολιτισμού.

ΥΠ2: Ανάπλαση αστικού τοπίου περιοχής Αγίας Μαρίνας και πεζοδρόμηση της οδού Αγίας Μαρίνας  με προϋπολογισμό3.000.000,00.

Οι θέσεις της παράταξης “Ιωάννινα 2023”

Θετικά ψήφισε την τροποποίηση της στρατηγική ΒΑΑ η παράταξη “Ιωάννινα 2023″ εκφράζοντας ωστόσο τις δικές της θέσεις και προτάσεις. Η επικεφαλής της παράταξης Τατιάνα Καλογιάννη ανέφερε: ” Το σχέδιο για τη Βιώσιμη ανάπτυξη καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις αλλαγές στην εικόνα και λειτουργία του δήμου που στοχεύει κάθε δημοτική αρχή. Υπό την προϋπόθεση βέβαια, της υλοποίησης του σχεδιασμού αυτού.

Το σχέδιο που συζητάμε σήμερα, αποτελεί την επικαιροποίηση του, προσφάτως εγκεκριμένου από την προηγούμενη δημοτική αρχή, σχεδίου, που συζητήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022.

Η επικαιροποίηση αυτή, βέβαια, συνίσταται στην προσθήκη ενός και μοναδικού νέου έργου. Την κατασκευή νέου κτιρίου για τη στέγαση της δημοτικής αγοράς της Αγίας Μαρίνας, για το οποίο έχουμε εκθέσει τις απόψεις μας στην τελευταία συνεδρίαση του Δ.Σ. Τα υπόλοιπα έργα, εκτός των 4 συνεχιζόμενων που εκτελούνται, απασχολούν το δημοτικό συμβούλιο από την προηγούμενη ή και την προπροηγούμενη δημοτική θητεία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα έργα πολιτισμού με την οθωμανική βιβλιοθήκη, το τζαμί Ασλάν Πασσά, κλπ. που έχουν γίνει σαν το γεφύρι της Άρτας, καθώς ήταν ενταγμένα στο σχέδιο ΒΑΑ 2014-2020 και ο ποδηλατόδρομος Μάτσικα-Πέραμα….

Ακόμη, και τα 16 έργα προτεραιότητας προτείνονται για χρηματοδότηση μόνο από το Ε.Π. ΗΠΕΙΡΟΣ 2021-2027, και χωροθετούνται στην περίμετρο του παλαιού Δήμου (προ σχεδίου Καποδίστριας).

Εμείς έχουμε μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση για την εξέλιξη του δήμου. Για μας, η πραγματική ισόρροπη ανάπτυξη του δήμου, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με την επιλογή και επιδότηση έργων μόνο στην περίμετρο του παλαιού δήμου (προ σχεδίου Καποδίστριας). Με τον τρόπο αυτόν συγκεντρώνεται το σύνολο της κοινωνικής, πολιτιστικής, οικονομικής και πνευματικής δραστηριότητας σε συγκεκριμένα τετραγωνικά χιλιόμετρα, ένα μικρό εδαφικό τμήμα του συνόλου του δήμου. Επιλέξτε μία τοπική κοινότητα (πχ Κοσμηρά, Καστρίτσα, Περίβλεπτο, Μπιζάνι), διαμορφώστε ένα ολιστικό σχέδιο ανάπτυξής της, σχεδιάστε τα έργα που απαιτούνται για την υλοποίηση του σχεδιασμού αυτού και δημιουργείστε ένα πρότυπο που είναι δυνατόν να εξελιχθεί σε λοκομοτίβα μιας γενικότερης περιφερειακής ανάπτυξης σε όλον τον δήμο.

Η αναζήτηση δε, μιας γειτονιάς στα όρια του παλαιού δήμου για την προτυποποίησή της όσον αφορά την κλιματική ουδετεροτητα, θυμίζει αυτούς που εφαρμόζουν βιολογική καλλιέργεια σε ένα χωράφι των 4 στρέμματων, ενώ γύρω γύρω εκατοντάδες στρέμματα ραντίζονται καθημερινά με κάθε είδους χημικές ουσίες, με επακόλουθο να παύει κάθε διαφοροποίηση και στο βιολογικό κτήμα.

Επαναλαμβάνουμε ακόμη, ότι -κατά τη γνώμη μας- ο δήμος απαιτείται να κινητοποιηθεί ή να προετοιμαστεί με καίριους σχεδιασμούς όπως:

1. Κυκλοφοριακή μελέτη και μελέτη μεταφορών στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, με τη συμπερίληψη για τις αστικές συγκοινωνίες, σε συνεργασία με το Αστικό ΚΤΕΛ, τις λιμναίες συγκοινωνίες και ενδεχομένως και τις συγκοινωνίες με μέσο σταθερής τροχιάς.
2. Μελέτη αξιοποίησης δημοτικού κτιριακού αποθέματος, αλλά και εκτάσεων και ιδιοκτησιών που δεν ανήκουν σήμερα στον Δήμο, για την απόδοσή τους στους δημότες για ανάπτυξη πάρκων πρασίνου & πολιτισμού ή εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών πάρκων και με ανταπόδοση ίσης αξίας στους φορείς – ιδιοκτήτες τους. Παραδειγματικά:
   1. το στρατόπεδο Βελισσαρίου, αφού αμέσως και πριν την έγκριση της ΒΑΑ διευκρινιστεί το καθεστώς της παραχώρησής του. Η ενσωμάτωση της έκτασης αυτής θα αλλάξει ολοκληρωτικά την αστική ανάπτυξη του Δήμου μας.
   2. οι δύο ιδιοκτησίες του υπεραστικού ΚΤΕΛ, στην Καλούτσιανη και στην οδό Ζωσιμαδών, περιοχές υποβαθμισμένες σήμερα,
   3. η παραλίμνια έκταση, 60 στρ., στον Άγιο Νικόλαο Κοπάνων, σε συνεργασία με την ΕΤΑΔ,
   4. η έκταση των φυλακών Σταυρακίου, αφού διεκδικηθεί η παραχώρησή της στον Δήμο ως ανταπόδοση της παραχωρούμενης έκτασης στην Κόντσικα,
3. Εκπόνηση master plan για την ανάδειξη του ιστορικού κέντρου των Ιωαννίνων που αποτελεί ένα από τα στοιχεία της κοινωνικής και οικονομικής ταυτότητας της πόλης.
4. Εκπόνηση κανονιστικού πλαισίου για τη Λίμνη Παμβώτιδα, από το οποίο θα προκύψει η χωροθέτηση των δραστηριοτήτων (αλιεία, αθλήματα υγρού στίβου, κλπ) στα λιμναία ύδατα.
5. Επικαιροποίηση κανονιστικού πλαισίου για παραχώρηση και χρήση τμημάτων κοινοχρήστων χώρων του δήμου.

και τα έργα που εμπεριέχονται στη μελέτη «Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και ανάπλαση περιοχής Λίμνης Παμβώτιδας» που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Με την ευκαιρία, ενημερώστε μας αν και ποιες προτάσεις χρηματοδότησης έργων καταθέσατε στο πλαίσιο της τρίτης πρόσκλησης του προγράμματος European Urban Initiative, δεδομένου ότι η περίοδος κατάθεσης των προτάσεων έκλεισε πριν 15ημέρες.

Τέλος, στη σελίδα 97 του εγγράφου σας με τίτλο «Επικαιροποίηση του σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης» που συνοδεύει την εισήγησή σας, αναφέρεται ότι: «Σύμφωνα με την απογραφή, ο Δήμος Ιωαννιτών υπολογίζεται ότι καταναλώνει 7.325 MWh ετησίως για τον δημοτικό φωτισμό».  Πλην όμως, στο χρηματοοικονομικό μοντέλο στο οποίο στηρίχθηκε ολόκληρος ο σχεδιασμός του έργου των led, αναφέρεται σε αντίστοιχη κατανάλωση 12.220,41 MWh. Δηλαδή, τότε, το 2020, η κατανάλωση του οδικού φωτισμού καταγράφηκε στα τεύχη δημοπράτησης του έργου κατά 67% μεγαλύτερη αυτής που αναφέρεται σήμερα.

Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποιο μέγεθος είναι αληθές τελικά; Τι διαφοροποιείται στην υπογραφείσα σύμβαση, στην περίπτωση που το μέγεθος που καταγράφεται σήμερα είναι αληθές; Τι προτίθεστε να κάνετε σχετικά με αυτό;

Δεδομένων των ανωτέρω, η παράταξή μας διαφοροποιείται με τη στρατηγική επιλογή σας. Παρόλα αυτά, η στρατηγική σας πρέπει να κριθεί. Για αυτό δίνουμε τη σύμφωνη γνώμη μας να προχωρήσετε στον σχεδιασμό σας”.