Εναρκτήρια παρουσίαση της μελέτης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο

Με επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκδήλωση παρουσίασης της μελέτης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) του Δήμου Ιωαννιτών, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΤΕΕ/ΤΗ στα Ιωάννινα. Η εκδήλωση αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα για τη διαμόρφωση της στρατηγικής ανάπτυξης και χωροταξικής οργάνωσης του Δήμου, με την ενεργή συμμετοχή φορέων και πολιτών.

Κατά την παρουσίαση της μελέτης, ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Θωμάς Μπέγκας, τόνισε τη σημασία αυτής της πρωτοβουλίας ως ένα κομβικό βήμα για τον σχεδιασμό του μέλλοντος της πόλης.

Όπως υπογράμμισε, το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο δεν αφορά μόνο τη δόμηση και τις χρήσεις γης, αλλά την ίδια την ταυτότητα της πόλης και την προοπτική της για τις επόμενες δεκαετίες. Στη συνέχεια επισήμανε ότι οι σύγχρονες πόλεις μετασχηματίζονται συνεχώς υπό την επίδραση κοινωνικών και οικονομικών εξελίξεων, περιβαλλοντικών προκλήσεων και των διαρκώς μεταβαλλόμενων αναγκών των πολιτών.

Ο κ. Μπέγκας χαρακτήρισε το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο ως ένα σύγχρονο εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού με αναπτυξιακό χαρακτήρα, το οποίο συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός λειτουργικού, ανθεκτικού και ανθρώπινου αστικού και εξωαστικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη προσαρμογής στις νέες προκλήσεις που περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή, τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες και τις κοινωνικές ανισότητες.

Όπως ανέφερε, το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο θα επιτρέψει στον Δήμο να οργανώσει το σύνολο του σχεδιασμού του σε ένα ενιαίο και δεσμευτικό πλαίσιο, που θα θεσμοθετηθεί με Προεδρικό Διάταγμα, προσφέροντας έναν σαφή οδικό χάρτη για τις επόμενες δεκαετίες.

Ο Δήμαρχος επισήμανε ότι η συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών φορέων είναι ζωτικής σημασίας για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου που θα ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. «Οι αποφάσεις που θα ληφθούν μέσα από αυτή τη διαδικασία θα διαμορφώσουν το μέλλον των Ιωαννίνων για πολλά χρόνια», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Ολοκληρώνοντας τον χαιρετισμό του, κάλεσε όλους τους παρευρισκόμενους να συμμετάσχουν ενεργά στη διαδικασία, καταθέτοντας απόψεις και προτάσεις, ενώ εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι το νέο πολεοδομικό σχέδιο θα ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις προσδοκίες της τοπικής κοινωνίας, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΗ, Γιάννης Τσίγκρος, υπογράμμισε τη σημασία του πολεοδομικού σχεδιασμού, καθώς τα Ιωάννινα στερούνται ενός επικαιροποιημένου πλαισίου από το 1987. Παράλληλα, τόνισε πως η εκπόνηση του ΤΠΣ συνδέεται και με την αναθεώρηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, γεγονός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια ολοκληρωμένη πολεοδομική ανασυγκρότηση του Λεκανοπεδίου.

Η βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ., Μαρία Κεφάλα στον χαιρετισμό της έκανε λόγο για μια σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης για την περιοχή μας με σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ χαρακτήρισε ως ενδιαφέρουσα την πρώτη εκδήλωση – παρουσίαση της μελέτης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο των Ιωαννίνων, «ώστε να δούμε πως μπορεί να υλοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».

Ο έτερος βουλευτής Ιωαννίνων της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Αμυράς,  δήλωσε:

«Για πάρα πολλές δεκαετίες στην Ελλάδα κάναμε τα πράγματα ανάποδα: πρώτα έρχονταν οι αυθαιρεσίες και μετά προσπαθούσαμε να βάλουμε τάξη. Με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια επιτέλους η χώρα αποκτά ένα ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό. Η κυβέρνηση, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, υλοποιεί ένα μεγάλο πρόγραμμα εκπόνησης ΤΠΣ σε όλη τη χώρα. Είμαι αισιόδοξος ότι θα βρεθεί η ισορροπία μεταξύ προστασίας του περιβάλλοντος και αξιοποίησης της ιδιοκτησίας των πολιτών».

Κατά την παρουσίαση της μελέτης, εξειδικευμένοι μελετητές ανέλυσαν την πορεία συλλογής στοιχείων από αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, ενώ συζητήθηκαν θέματα που αφορούν, την ανάπτυξη παραγωγικών δραστηριοτήτων και την υλοποίηση έργων υποδομής, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη διαχείριση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, την πολεοδομική οργάνωση, τις ανάγκες οριοθέτησης και πολεοδόμησης οικισμών, την επάρκεια κοινωνικών υποδομών, όπως εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, πρόνοιας, υγείας, πολιτισμού και αθλητισμού καθώς και την ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος.

Από την πλευρά της, η Αλεξάνδρα Παπαδήμα, Γενική Συντονίστρια της μελετητικής ομάδας, επισήμανε ότι με βάση τις κατευθύνσεις του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου, στόχος είναι να διαμορφωθεί ένας σαφής και ολοκληρωμένος χάρτης που θα βάλει τάξη στο μέχρι σήμερα κατακερματισμένο θεσμικό πλαίσιο των Προεδρικών Διαταγμάτων.

Η ίδια τόνισε ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα παραμένει ανοιχτή για σχόλια από πολίτες και φορείς, ενώ έκανε γνωστό ότι περίπου τον Αύγουστο, θα παρουσιαστούν τα πρώτα σενάρια, τα οποία θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση ώστε στη συνέχεια, με την οριστικοποίηση της πρότασης και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), το σχέδιο να περάσει από τη διαδικασία θεσμοθέτησης μέσω του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Τατιάνα Καλογιάννη: «Ο Δήμος μας πρέπει να αποκτήσει μία πυξίδα. Χωρίς σχέδιο δεν μπορείς να διεκδικήσεις το μέλλον που δικαιούσαι»

Η επικεφαλής της δημοτικής παράταξης ΙΩΑΝΝΙΝΑ_2023, συνοδευόμενη από δημοτικούς συμβούλους και μέλη της παράταξης, παραβρέθηκε στην 1^η εναρκτήρια συνάντηση – παρουσίαση της μελέτης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Τ.Π.Σ.) Δήμου Ιωαννιτών και κατέθεσε στον δημόσιο διάλογο, κρίσιμες παραμέτρους σχεδιασμού που αφορούν τον Δήμο μας και οι οποίες μπορούν να καθοριστούν-διευκρινιστούν μέσα από το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Ιωαννιτών. Συγκεκριμένα τόνισε:

Είναι γεγονός ότι η ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων και του λεκανοπεδίου, έχει δεχτεί έντονες πιέσεις από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, την αύξηση του πληθυσμού, την αστικοποίηση, κ.λ.π.

Από την άλλη, είναι δεδομένη η αναγκαιότητα να διαφυλαχτούν και να προστατευθούν περαιτέρω περιοχές που συμβάλλουν είτε στην ποιότητα ζωής των δημοτών (όπως περιοχές που γειτνιάζουν τη λίμνη) είτε στην διατήρηση και ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς (όπως το ιστορικό κέντρο Ιωαννίνων) είτε στην υγεία του τοπικού πληθυσμού (όπως η περιοχή της Κρύας στην οποία χωροθετούνται οι εγκαταστάσεις του πόσιμου νερού του δήμου μας).

Η παράταξή μας ΙΩΑΝΝΙΝΑ_2023, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του υποβάθρου που θα προκύψει από τη θεσμοθέτηση του Τ.Π.Σ. για τον τρόπο λειτουργίας και την εξέλιξη του τόπου μας, παραθέτει ακολούθως και επιγραμματικά θέματα που θεωρεί κρίσιμα για τον Δήμο μας.

1. Λίμνη Παμβώτιδα
   • Θεσμοθέτηση Π.Δ.
   • Ενσωμάτωση στο παραλίμνιο μέτωπο (χερσαίο και υδάτινο με πλωτές υποδομές) των ήπιων δραστηριοτήτων που προκύπτουν από τη μελέτη: «Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και ανάπλαση περιοχής Λίμνης Παμβώτιδας» της Περιφέρεις Ηπείρου και χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
2. Στρατόπεδο Βελισσαρίου

Καθώς χωροθετείται στον «πυκνό αστικό ιστό» της πόλης και αποτελεί κρίσιμο τοπόσημο λόγω μεγέθους, να ενταχθεί το σύνολο της έκτασής του στον σχεδιασμό προς όφελος του Δήμου, με χρήσεις όπως είχαν καθοριστεί από το Ρυθμιστικό Σχέδιο Ιωαννίνων και με στόχο να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στους δημότες.

3. Χρήσεις γης
   • Να υπάρξει στενή συνεργασία και με τις όμορες Δημοτικές Ενότητες των Δήμων Ζίτσας και Δωδώνης, για να αποφευχθούν, τυχόν μελλοντικές, ασυμβατότητες στις χρήσεις.
   • Να οριστούν με σαφήνεια και συγκεκριμένα οι χρήσεις γης, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά οι πολλές και συχνές «σημειακές τροποποιήσεις» που σήμερα παρατηρούνται και οι οποίες, τελικά, αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του εκάστοτε σχεδιασμού.
   • Να συγκεκριμενοποιηθούν οι επιτρεπτέες υποδομές για τις αθλητικές δραστηριότητες που είτε ήδη υπάρχουν είτε πρόκειται να αναπτυχθούν, όπως αλεξίπτωτο πλαγιάς, αναρρίχηση, motocross, κλειστό ξιφασκίας, κλπ. και να καθοριστούν οι ζώνες στις οποίες θα χωροθετούνται.
   • Να καθοριστούν οι χώροι εγκατάστασης και εξυπηρέτησης των επιβατικών μεταφορών (τουριστικά λεωφορεία, λεωφορεία υπεραστικού ΚΤΕΛ, κλπ)
   • Να διασφαλιστεί ως επιτρεπτέα κάθε είδους υποδομή που διασφαλίζει την απρόσκοπτη διέλευση των δικτύων φυσικού αερίου, τραμ, σιδηρόδρομου, κλπ
   • Να καθοριστεί ζώνη (ή ζώνες) υποδοχής για τη μετεγκατάσταση των δραστηριοτήτων που αντίκεινται στις επιτρεπτές χρήσεις και να τεθούν σαφή χρονικά όρια για τη μετεγκατάστασή τους, χωρίς περαιτέρω χρονικές παρατάσεις.
4. Χωροθέτηση – οριοθέτηση της «Τεχνόπολης», η οποία προβλέπεται και στο αναθεωρημένο, από το 2018, Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Περιφέρειας Ηπείρου, προς αποφυγή χωροθετήσεων ομοειδών δραστηριοτήτων σε άλλες περιοχές που δεν προβλέπονται από κανένα Χωροταξικό σχεδιασμό (πχ Πάρκο Τεχνολογίας Ηπείρου).
5. Αποχαρακτηρισμός των οικισμών της Δ.Ε. Περάματος, ως παραδοσιακοί, από το Π.Δ. Ζαγορίου
6. Αποσαφήνιση εγκεκριμένων ορίων κάποιων οριοθετημένων οικισμών, π.χ. Μάζια, Λογγάδες, Δροσοχώρι, Λιγκιάδες, Πλάτανος Χαροκοπίου.
7. Επεκτάσεις οικισμών με κανόνες, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους

Παράδειγμα, η Δ.Ε. Ανατολής, αναπτυσσόμενη πληθυσμιακά και οικιστικά και έχοντας ενσωματωθεί λειτουργικά στον αστικό ιστό της πόλης των Ιωαννίνων, δημιουργεί νέες ανάγκες πολεοδόμησης και χωροταξικής τακτοποίησης προς τον νότο (Μπάφρα, Νεοκαισάρεια).

Κλείνοντας, η Τατιάνα Καλογιάννη ζήτησε από τον ανάδοχο-μελετητή του Τ.Π.Σ. Ιωαννίνων, να έχει στενή συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τους θεσμικούς φορείς, ώστε να συνδιαμορφωθεί ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας του Δήμου μας, που θα ικανοποιεί τις αρχές του 2050 που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal), την κλιματική ουδετερότητα, τις βιώσιμες μεταφορές, το μικρό ενεργειακό αποτύπωμα και τη βιώσιμη και αυτοτροφοδοτούμενη οικονομία, με σεβασμό στον συνδημότη και στο πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής, καθως και με τη στήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας.

Τέλος, τόνισε: «Προσκαλούμε και προτρέπουμε κάθε αρχή, φορέα και πολίτη να είναι ενεργοί, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να συμμετέχουν διαρκώς σε κάθε σχετική διαβούλευση και συνεννόηση με τους μελετητές, μέσω των θεσμοθετημένων διαδικασιών, ώστε να προκύψει το συντομότερο δυνατόν το βασικό και κύριο υπόβαθρο που έχει ανάγκη ο τόπος μας για την επόμενη μέρα. Ο Δήμος μας πρέπει να αποκτήσει μία πυξίδα. Χωρίς σχέδιο δεν μπορείς να διεκδικήσεις το μέλλον που δικαιούσαι».

Στ.Καλογιάννης : Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε και άλλη ευκαιρία!

Στην εναρκτήρια παρουσίαση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) Δήμου Ιωαννιτών μετείχε ο Σταύρος Καλογιάννης ο οποίος στην τοποθέτησή του ανέφερε τα εξής:

«Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) του Δήμου Ιωαννιτών, αποτελεί μια πολύ θετική εξέλιξη για τα χωροταξικά, πολεοδομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.

Για πρώτη φορά μετά την ολοκλήρωση της μελέτης του Ρυθμιστικού Σχεδίου το 2009, αντιμετωπίζονται με σύγχρονο και ενιαίο τρόπο, εναρμονιζόμενα με τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό, χωρικά ζητήματα που εκκρεμούν επί δεκαετίες.

Υπενθυμίζω ότι δύο φορές εκπονήθηκε Ρυθμιστικό Σχέδιο στα Ιωάννινα.

Πρώτη φορά, τη δεκαετία του 1960 από τον σπουδαίο Κων/νο Δοξιάδη. Το Σχέδιο δεν θεσμοθετήθηκε. Η δεύτερη, την περίοδο 2007-2009. Εκπονήθηκε το Ρυθμιστικό, εγκρίθηκε η Α’ φάση του, αλλά δεν θεσμοθετήθηκε.

Επιβεβαιώθηκε έτσι η αρχή ότι τα Ρυθμιστικά εκπονούνται αλλά δεν θεσμοθετούνται. Γιατί όμως δεν θεσμοθετήθηκε το Ρυθμιστικό το 2009;

Ο σχεδιασμός του χώρου είναι μια σύνθετη διαδικασία, η οποία απαιτεί πολιτική βούληση, σχεδιαστική πληρότητα και κοινωνική αποδοχή. Το Ρυθμιστικό Ιωαννίνων που προωθούσαμε προέβλεπε καινοτομίες στον σχεδιασμό, όπως ορθολογική οικιστική ανάπτυξη, απόδοση της συνολικής έκτασης του στρατοπέδου Βελισσαρίου στην πόλη και δημιουργία Πάρκου Πρασίνου και Πολιτισμού «Βελισσάριος-Πυρσινέλλα», προέβλεπε Τεχνόπολη, Οικολογικό πάρκο στα όρια της Παμβώτιδας, ολοκληρωμένο σύστημα μεταφορών, μέσο σταθερής τροχιάς περιμετρικά της λίμνης, οργανωμένους υποδοχείς παραγωγικών μονάδων και πολλά άλλα.

Αντιδρούσαν λοιπόν στο καινοτόμο Ρυθμιστικό, κάτοικοι ορισμένων περιοχών που ανησυχούσαν, αδικαιολόγητα, ότι θα χάσουν τις ιδιοκτησίες τους, αντιδρούσαν σφοδρά ορισμένες δημοτικές Αρχές, κυρίως λόγω φόβου προς το καινούργιο. Επίσης, από πλευράς Κυβερνήσεων, μονοκομματικών ή πολυκομματικών, δεν υπήρξε δυστυχώς ενδιαφέρον μετά το 2010 για εφαρμογή του Σχεδίου.

Το Ρυθμιστικό κάλυπτε ολόκληρο το λεκανοπέδιο, στο οποίο ο σχεδιασμός περιλάμβανε, και περιλαμβάνει ακόμα, ξεπερασμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, ΖΟΕ, ρυθμίσεις για την προστασία της λίμνης. Όλα αυτά δεν υπόκειντο στους ίδιους κανόνες, δεν υπήρχαν ενιαίες θεσμοθετημένες κατευθύνσεις.

Ειδικότερα στο λεκανοπέδιο έχουν εκπονηθεί από 15ετίας, οι μελέτες: Αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Ιωαννίνων, ΓΠΣ Δήμου Ανατολής, ΓΠΣ Δήμου Παμβώτιδος, ΓΠΣ Δήμου Περάματος και Σχέδιο Χωρικής Οργάνωσης (ΣΧΟΟΑΠ) Δήμου Μπιζανίου. Δηλαδή μελέτες που κάλυπταν τους, τότε, Καποδιστριακούς Δήμους, οι οποίοι σήμερα αποτελούν τον Δήμο Ιωαννιτών.

Από αυτές τις μελέτες εγκρίθηκε το 2009 μόνον το ΣΧΟΟΑΠ Μπιζανίου, διότι ήταν συμβατό με το Ρυθμιστικό.

Οι υπόλοιπες μελέτες δεν θεσμοθετήθηκαν, γιατί αφενός έπρεπε πρώτα να εναρμονισθούν με τις κατευθύνσεις του Ρυθμιστικού, αφετέρου να τροποποιηθεί η υφιστάμενη ΖΟΕ. Παραμένουν λοιπόν στα συρτάρια της Αποκεντρωμένης.

Πλέον με τις διατάξεις του Ν. 4447/2016 περί βιώσιμης ανάπτυξης, είναι διαφορετικά τα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού. Δεν αναφερόμαστε σε ΓΠΣ. Η χωρική ανάπτυξη και οργάνωση ενός Δήμου ρυθμίζεται με το ΤΠΣ, που εγκρίνεται με ΠΔ, με το οποίο εγκεκριμένες ΖΟΕ, όπως στην περίπτωση του λεκανοπεδίου, μπορούν να τροποποιούνται.

Με το ΤΠΣ Ιωαννίνων θα καθοριστούν:

• το πρότυπο οργάνωσης και ανάπτυξης του λεκανοπεδίου,
• τα όρια των οικισμών, οι χρήσεις γης, οι όροι δόμησης,
• όλα τα δίκτυα και οι υποδομές,
• η γεωλογική καταλληλότητα,
• τρόποι αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η εκπόνηση του ΤΠΣ αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την ορθολογική ανάπτυξη και οργάνωση των Ιωαννίνων. Είναι δε καιρός να προχωρήσει η έκδοση του ΠΔ της Παμβώτιδας, καθώς πέρασε μια 6ετια από την ανάθεση της σχετικής μελέτης, ώστε να ακολουθήσει απρόσκοπτα το ΠΔ του ΤΠΣ. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε και τρίτη ευκαιρία!

Σε αυτή την μεγάλη πρόκληση καλούμαστε να συμβάλουμε όλοι, αυτοδιοίκηση, Επιμελητήρια, ενεργοί πολίτες. Έχουμε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση της μελέτης, σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο και αναδόχους μελετητές, τις εταιρείες ΡΟΪΚΟΣ και ENVECO, που διαθέτουν βαθιά γνώση του αντικειμένου και μεγάλη εμπειρία σε παρόμοια σχέδια. Όλα αυτά αποτελούν εγγύηση για άρτια εκπόνηση και έγκαιρη ολοκλήρωση του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Ιωάννινων».