Ο Δρ Π.Ηλιόπουλος σκιαγραφεί σημεία της βραβευθείσας  από  την Ακαδημία Αθηνών της πρωτότυπης επιστημονικής  μελέτης  του με θέμα «Μεταφυσικά προβλήματα της Αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας»

Από: Γιώργος Γκόντζος([email protected])—–  Συνοπτική   αναφορά    στην βραβευθείσα  από  την Ακαδημία Αθηνών με το τιμητικό βραβείο Παναγιώτου Π. Οικονόμου της  Τάξης των Ηθικών και  Πολιτικών Επιστημών, της πρωτότυπης επιστημονικής  μελέτης  του με θέμα «Μεταφυσικά προβλήματα της Αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας»,έκανε  ο συγγραφέας 

Δρ Παναγιώτης Ηλιόπουλος, μέλος του Εργαστηριακού-Διδακτικού Προσωπικού του Τμήματος Φιλοσοφίας και μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,σε συνέντευξή του (Ηχητικό ΕΔΩ)

 στην  εκπομπή “ό,τι  πεις εσύ” (Γιώργος Γκόντζος),στο δημοτικό  ραδιόφωνο Ιωαννίνων.

Σημείωσε  αρχικά πως είναι  για τον ίδιο ένα σημαντικό  βραβείο γιατί  αποτελεί την βράβευση μιας  ερευνητικής δραστηριότητάς  του επτά ετών προσθέτοντας ότι χαίρεται γιατί κάποιοι  άνθρωποι έδωσαν μια παραπάνω αξία  από εκείνη  που ο συγγραφέας αρχικά επιθυμούσε  να έχει.

Τόνισε  ότι η  αρχαία  Ελληνική φιλοσοφία είναι μια έννοια αρκετά  παρεξηγημένη , περισσότερο μια έννοια  δυσνόητη και  υπογράμμισε: “Η αρχαία  φιλοσοφία έχει σήμερα ειδική  αξία.Δεν έχει απλώς γενική  αξία ,δεν αποτελεί  ένα  στάδιο ,ένα  προστάδιο της  σύγχρονης  φιλοσοφίας , αλλά αποτελεί έναν κορμό πολύ γερό ,πολύ βασικό ,κυριότατα έναν κορμό συστηματικό ,ο  οποίος  δίνει αργότερα  την δυνατότητα στην φιλοσοφία να δώσει περαιτέρω  καρπούς.”

Ως  ένα  προτέρημα  της  αρχαίας  φιλοσοφίας ανέδειξε το γεγονός ,όπως ανέφερε, ότι είναι συστηματική:  “Δηλαδή έχουμε  στοχαστές  διανοητές  οι οποίοι εκκινούν όχι μόνο  από συγκεκριμένες  και ad hoc θεωρήσεις,δηλαδή δεν έχουμε  φιλοσοφικές  θεωρήσεις που μιλούν  αποκλειστικά   για  το πως πρέπει  να  ζει κανείς  ηθικά  ή πολιτικά ,αλλά υπάρχει μια συστηματική  ανάγνωση του κόσμου.Αυτό προκύπτει  μέσα από μια εμπειρία.Δηλαδή ποια  είναι  η εμπειρία της  ύπαρξης;Ποιο  είναι  το αισθητικό  στοιχείο, ποιο είναι  το   μεταφυσικό;…..”

Σε  άλλο σημείο προσδιόρισε ορισμένες  φιλοσοφικές  αναζητήσεις που περιλαμβάνει  η μελέτη  του ,προβλήματα  που μεταφέρονται  και στο  σύγχρονο περιβάλλον: “Είναι  προβλήματα  που αφορούν  την αναγκαιότητα ,την υποχρεωτικότητα , την ελευθερία , την ελεύθερη  βούληση,και όλα  αυτά μέσα στην διαπάλη στην αρένα  της ύπαρξης..”

Σε ερώτηση κατά  πόσον και με ποιο τρόπο ορισμένες  από  αυτές τις  έννοιες μπορούν  να αποτελέσουν  βάση  για  την επίκαιρη συζήτηση ,λόγω του θέματος  του  εμβολιασμού , όπου γίνεται λόγος για  την ατομική ευθύνη  και  την συλλογική προστασία , είπε:

“Βλέπουμε καμιά φορά  αυτούς  τους  δύο όρους  σε συνθήκες τυπικής  αντιπαλότητας .Δηλαδή  παρουσιάζονται σαν να είναι από την μια  το άτομο και από  την άλλη το σύνολο και σαν αυτά τα δύο να είναι δύο  έννοιες που δεν  μπορούν να αποτελέσουν  δυο  συνιστώσες  ενός  κοινού  πράγματος.Είναι  όμως εν τη   γενέσει τους συνιστώσες  ενός  πράγματος.Αυτό  που φαίνεται  στην σημερινή  εποχή , και στο συγκεκριμένο θέμα  ,παράδειγμα,των εμβολιασμών ,ότι  αποτελεί μια δύσκολη συνάρτηση ,δηλαδή πως  θα συμβάσουμε το  ατομικό  δικαίωμα ,  την ατομική βούληση με το συλλογικό καλό,επιτρέψτε μου  να πω ότι είναι ένα ψευδοδίλημμα.   Και προέρχεται βασικά  από μια λανθασμένη ανάγνωση του τι αποτελεί   το άτομο.Το  άτομο  δεν είναι  ένας ξεκομμένος  κορμός.Δεν μπορεί να αναγνωστεί σαν ένα δέντρο έξω από  ένα  δάσος.Από  την άλλη όμως  βεβαίως υπάρχει ένα θεμελιακό δίκαιο και στην ανάγνωσή του λέει ότι το  άτομο  είναι  ένα σύνολο.Δηλαδή στο  άτομο  δεν μπορείς  να στερήσεις  το ατομικό  δικαίωμα,δεν μπορείς  να στερήσεις την ελεύθερη βούληση χωρίς  να  μπορέσεις μαζί  του  να  εμπλακείς  σε όρους  διαλεκτικής.Και η διαλεκτική  είναι κάτι  βαθύτερο  από  τον διάλογο.Αυτό δεν σημαίνει ότι  το άτομο πρέπει απλώς  να πειστεί.Σημαίνει  περισσότερο   ότι το   άτομο πρέπει να βιώσει την αναγκαιότητα.Η οποία  είναι  τωρινή  δημιουργεί  ένα πρόβλημα  και  κάνει  απαραίτητη  μια επίλυση.Εδώ λοιπόν το άτομο δεν μπορεί  να χειριστεί ένα  πρόβλημα  αν δεν το κατανοήσει  σωστά .Και  φοβάμαι  ότι ακόμα  και  αυτή η διαπάλη  μεταξύ  εμβολιαστών και  αντιεμβολιαστών στην ουσία  είναι  μια διαπάλη η οποία είναι  εντελώς  κατασκευασμένη μέσα σε ένα πρίσμα  μη κατανόησης των συνιστωσών.”

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Παναγιώτης Ηλιόπουλος είναι Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συντονιστής της Θ.Ε. «Ιστορία των Ηθικών Θεωριών» του Μεταπτυχιακού προγράμματος «Βιοηθική – Ιατρική Ηθική» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου,  μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Bogazici και στο Πανεπιστήμιο της Perugia. Έχει διδάξει σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια (New York University, Eastern Connecticut State University, University College of Cork, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου κ.ά). Το 2019 βραβεύθηκε για την διεθνή ερευνητική του προσφορά από το National Dragomanov University of Kiev. Για το 2021 έχει προταθεί ομόφωνα ως υποψήφιος για το Βραβείο Εξαίρετης Διδασκαλίας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Είναι μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Ελληνικού Γλώσσας, ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών. Συμμετέχει σε ξένα ερευνητικά προγράμματα και επιπλέον είναι μέλος πολλών διεθνών επιστημονικών οργανισμών, όπως επίσης κριτής και μέλος της εκδοτικής επιτροπής διεθνών φιλοσοφικών περιοδικών και πανεπιστημιακών εκδόσεων φιλοσοφίας (Routledge, University Press of Perugia, Philosophy Study, Symmetry, MPDI κ.ά.). Ο Π. Ηλιόπουλος είναι συγγραφέας πέντε επιστημονικών μονογραφιών (τέσσερις στην Ελλάδα και μία στις Ηνωμένες Πολιτείες) και πάνω από ενενήντα άρθρων σε έγκριτα ελληνικά και ξένα περιοδικά φιλοσοφίας και σε διεθνείς επιστημονικούς τόμους, καθώς και επιμελητής σε δύο συλλογικούς τόμους (Dialogue and Universalism, Routledge).

Επιλεγμένες δημοσιεύσεις:

Panos Eliopoulos, “Cтоический космополитизм как образ жизни” (“The Stoic Cosmopolitanism as a way of Life”). In Философские Науки (JOURNAL OF PHILOSOPHICAL SCIENCES), № 6, Moscow 2013, pp. 140-146.

Panos Eliopoulos, “A critique from the stoic point of view on Otfried Höffe’s dilemma between virtue and morality”. In INTERNATIONAL JOURNAL OF DECISION ETHICS, 2 (Summer 2014), New York, pp. 77-90.

Panos Eliopoulos, “Epicurus and Lucretius on the creation of the Cosmos”. In PHILOSOPHY AND COSMOLOGY, published by the International Society of Philosophy and Cosmology, Ukraine, vol. 14, 2015, pp. 248-254.

Panos Eliopoulos, “Zeno of Citium and Zhuangzi on Virtue and Eudaimonia” 基提翁的芝诺和庄子的德性与幸福. In the JOURNAL OF SHANGQIU NORMAL UNIVERSITY 商丘师范大学学报, Shangqiu- China, vol. 31, no 1, January 2015, pp. 49-52.

Panos Eliopoulos, “The confrontation between the EU and Greece: a dispute of political languages, moral scopes and sovereignty”. In the collective volume SOUTH-EAST EUROPE: HISTORY, CULTURE, POLITICS AND ECONOMY, edited by Dimitar Dimitrov, Milko Palangurski, Nadezhda Hristova, Veneta Hristova, Vihren Bouzov. Published by the University of Veliko-Turnovo, Filodiritto Editore, Bologna 2019, pp. 72-79.

Panos Eliopoulos, “From the Moral Limits of Personal Interest to the Derogation of Individual Identity: Colonialism and Oppression”. In the UKRAINIAN POLICYMAKER, volume 4, Kiev 2019, pp. 4- 12.

Panos Eliopoulos, “Plato, Benjamin Constant and John Stuart Mill on Justice as a Political Virtue and on Political Conformity”. In DOKUZ EYLÜL UNIVERSITY JOURNAL OF HUMANITIES (Edebiyat Fakültesi Dergisi), 6 (1), 2019, pp. 199-213.

Πάνος Ηλιόπουλος, «Ο Σύγχρονος Διανοούμενος ως Σκεπτικός Φιλόσοφος: Κρίση και Εποχή». Στο θεματικό αφιέρωμα Πολιτική Κρίση και Διανοούμενοι, υπό την επιμέλεια του Βασίλειου Σύρου, περιοδικό ΔΙΑ-ΛΟΓΟΣ, τεύχος 10, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2020, σσ. 182-202.

Panos Eliopoulos, “The Political Dimension of Eros in Plato’s Philosophy”. In Phillip Mitsis- Heather Reid (eds.), THE POETRY IN PHILOSOPHY:  Essays in Honor of Christos C. Evangeliou, Parnassus Press (Fonte di Aretusa), Sioux City- Iowa 2021, pp. 99-116.